Dünyada, yemek isimleriyle bu kadar bütünleşen ve adından söz ettiren İtalya’dan başka bir ülke yok gibidir. Pizza, spagetti, tiramisu, mozzarella, parmesan, cappucino denince nedense aklımıza hep İtalya gelir. Dişe gelir manasında kullanılan al dente usulünü bilmeyenimiz yok gibidir. 600’den fazla çeşidiyle dünyanın en fazla makarna üretilen ülkesi olan İtalya yemek kültürü, özellikle ülkeye eğitim almaya gelen uluslararası öğrenciler için tarih, mimari, sanat ve modadan önce ilk sırada yer alır diyebiliriz. Peki, İtalya’yı yemekleriyle bu kadar ünlü yapan ve dünyanın her yerinde tanınıp sevilmesine neden olan şey nedir? Gelin İtalya’da yemek kültürü ile ilgili merak ettiklerinize birlikte göz atalım!

İtalyan Mutfağı

İtalyan mutfağı, tarihi MÖ 4. yüzyıla kadar uzanan Etrüsk, Antik Yunan, Antik Roma, Yahudi ve Arap mutfaklarının da etkisiyle gelişen çok köklü bir geçmişe sahiptir. Ülkenin geneline yayılan yiyecek, içecek ve malzemeler bölgelere göre değişerek İtalya yemek kültürünün zeminini oluşturmaktadır. İtalyan bayrağıyla özdeşleşmiş yeşil, beyaz ve kırmızı renklere sahip domates, mozzarella peyniri ve fesleğen üçlüsünü pizzadan makarnaya hemen hemen her yemekte görmek mümkündür.

İtalya yemekleri; içinde meyve, sebze, et ve birbirinden lezzetli sosları barındıran bir mutfak kültürüne sahiptir. Genel olarak yemekler basit ve çabuk hazırlanırken, önemli olan malzemelerin kalitesidir ki, İtalyan aşçılar özellikle bu kaliteyle övünürler. Peynir ve şarap kültürü mutfağın en önemli parçalarıyken zeytin yağ, fesleğen, domates, balsamic sos olmazsa olmazlar arasındadır.

Bölgelere hatta şehirlere göre değişiklik gösteren İtalyan mutfağı; kuzeyde balık, patates, mısır ve peynir çeşitleriyle şekillenirken güneye doğru inildikçe zeytin, enginar, patlıcan, kapari, sardalya, ançüez gibi sebze ağırlıklı yöresel tatlarla zenginleşir. Ülkenin genelinde domates sosu hem makarnaların hem de pizzaların vazgeçilmezidir.

Öğrenciler İçin Yemek Bütçesine Uygun Tarifler

İtalya’da modadan mimariye, yaşam tarzından kültürüne kadar her şeyin bir stili vardır ve bu stil yemeklerine de yansımıştır. Ülkeye eğitim almak için gelen uluslararası öğrenciler için İtalyan mutfağı herkesin damak tadına uygun yemeklerle doludur. Yurtiçinde ya da yurtdışında olsun bir öğrencinin en çok tükettiği besinler arasında yer alan makarna ve pizzanın anavatanı İtalya’da eğitim almak oldukça eğlenceli olacaktır. Zira etrafınız bu yiyeceklerin satıldığı küçük işletmelerle doludur.

İtalya’da eğitim alanlar için pizzerialarda 3-5€ arasında değişen pizza dilimleri yerine, eğer konakladığınız yurtlarda küçük bir mutfağa sahipseniz marketlerden 2-3 adet orta boy pizzayı 10€’yu geçmeyecek fiyatlara bulabilirsiniz. Aynı zamanda makarnaları da eğer dışarıda yemekten hoşlanmıyorsanız kendi damak zevkinize uygun şekilde pişirebilirsiniz. Hem ekonomik hem de bütçenize uygun yiyecekleri bulabileceğiniz marketlere ülkemizde olduğu gibi her köşe başında rastlayamayacağınızı unutmadan söylemememiz gerekir. Zira İtalya esnaflığın hala aktif bir şekilde yürütüldüğü, devlet ve halk tarafından da desteklendiği bir ülkedir. Bu nedenle gıda malzemelerinin satıldığı büyük marketleri şehir merkezlerinde pek aramamanızı tavsiye ederiz.

İtalyanlar yiyeceklerini marketler yerine, haftanın hemen her günü şehirlerin çeşitli bölgelerinde kurulan, mercatolar yani sebze ve meyve pazarlarından almayı tercih ederler. Hem uygun fiyatlara sahip hem de tazecik peynirleri, et ürünlerini, meyveleri ve sebzeleri alabileceğiniz bu pazarlara vakit buldukça gitmenizi öneririz.

İtalya Yemek Kültürü Hakkında İlginç Bilgiler

İtalya; zengin kültürü, tarihi mirası, sanatı, renkleri, canlılığı ve sıcak insanları ile tanınan eşsiz bir ülkedir. Haliyle bu zenginlik yemeklerine de yansımış olacak ki, dünyaca ünlü İtalyan pizzaları, makarnaları, peynirleri, şarapları ve kahveleri bilmeyenimiz yoktur. İtalya’da yaşayanlar ya da eğitim almak için gidenler bilirler ki genel bir İtalyan mutfağı yoktur aslında. Ülkede her bölgenin, şehrin, kasabanın, köyün kendine özgü geliştirdiği yemek alışkanlıkları ve lezzetleri vardır.

• Yoksul İtalyan ailelerin vazgeçilmez lezzeti olarak tüketilmeye başlanmış olan pizzanın ilk olarak dünyaca üne kavuşması 1889 yılında, İngiltere kraliçesi Margherita’nın mozzarella, domates, fesleğen ve incecik hamurla hazırlanmış pizzayı tatması ile başlar.
• İtalya’da makarnalar; corta yani kısa anlamına gelen çeşitleri ile penne, farfalle, rigatoni ve lunga yani uzun anlamına gelenler de spagetti, linguini, bucatini olarak ayrılır.

• İtalya’da yıllık ortalama kişi başına makarna tüketimi yaklaşık 30 kilo kadardır ve dünyada hem üretim hem de tüketim de ilk sırada yer alır.
• Cappuccino ve caffelatteyi sabahları içmeyi tercih eden İtalyanlar için saat 11’den sonra espresso zamanıdır.
• Gerçek İtalyan pizzası sandığınızın aksine incecik hamura sahiptir ve ülke genelinde bulabileceğiniz pizzerialar mevcuttur.
• İtalya’da salatalar yemeğin yanında yardımcı öğün ya da meze olarak değil yemek olarak ekmekle yenir ve en meşhuru domates ve mozzarellanın dilimler halinde sıralandığı insalata capresedir.
• İtalya yemekleri arasında en ilginci Venedik şehri ile anılan hardal, yağ ve limon sosu ile servis edilen çok ince dilimlenmiş çiğ sığır filetosu carpacciodur.
• İtalyanlar Pazar günü tüm ailenin bir arada masaya oturduğu öğlen yemeklerine büyük önem verirler ve televizyon daima kapalı olur. Masaların vazgeçilmezi şarap ve bol kahkahadır.
• İtalya’da yemek yiyebileceğiniz hem bütçenize hem de ağzınızın tadına uygun farklı mekanlar bulabilirsiniz. Ristoranteler, pizzalar hariç tüm yemekleri bulabileceğiniz birazda pahalı mekanlardır. Trattorialar, aileler tarafından işletilen tüm gıdaların servis edildiği daha uygun bütçeli küçük işletmelerdir. Pizzerialar ise pizzaların her çeşidini  ve odun ateşinde pişenlerini bulabileceğiniz yerlerdir.
• İtalya, dünyada önemli bir zeytinyağı üretim potansiyeline sahiptir. Salataların, taze meyve ve sebzelerin bolca tüketildiği ülkede şaşırtıcı bir şekilde kızarmış yiyecekler sevilir. Çok az işlenmiş gıdanın kullanıldığı ülkede enginardan patlıcana, peynirden deniz ürünlerine kadar birçok yiyecek kızartılarak tüketilir. 

Dışarıda Ne Yenir

İtalyan mutfağı ile ilgili bilgi edinebileceğiniz, lezzetlerini tadabileceğiniz ülke genelinde büyük ya da küçük çok sayıda işletme vardır. Restoranların dışındaki çoğu aile işletmesinde çorba, salata ve ana yemekten oluşan menüler 20-30€ arasındadır ve enginar kızartmasından kuzu inciğe, işkembeden beyine, makarnalardan ızgara hamsiye kadar Türk öğrencilerin de damak zevkine uygun çok çeşitli yemekler bulunabilir.

Özellikle Roma’da eğitim alacak öğrencilere Trevi Çeşmesi, İspanyol Merdivenleri, Panteon ve Navona Meydanı etrafındaki trattoriaları tercih etmelerini öneririz. Çok bilinmeyen ve sokak aralarında kalan mekanları şehri gezerek bulabileceğiniz gibi İtalya’da edineceğiniz arkadaşlarınızdan da öğrenebilirsiniz. Aynı zamanda Napoli’de pizza ve lazanya, Floransa’da biftek, Siena’da un ve su ile yapılan makarna pici, Roma’da baharat soslu arabbiata, Milano’da safranlı risotto, Toskana’da kızartılmış ekmek ve domatesten oluşan cucina povera, Sicilya’da sevilen bir patlıcan yemeği olan caponata denemeniz gereken en önemli lezzetler arasındadır.

Ayrıca tatmanız gereken bir diğer lezzet ise gelato olarak biline meşhur İtalyan dondurmasıdır ki en iyisini yemek için Roma'ya uğramanızı tavsiye ederiz. Bolca süt, krema, şeker, tereyağı ve taze meyve parçacıklarından oluşan dondurmaları ülke genelindeki 5000'den fazla gelateriada bulabilirsiniz.

İtalya yemek kültürü ile daha ayrıntılı bilgi sahibi olmak isteyen öğrenciler için Ladispoli’de Nisan ayında gerçekleşen Enginar festivalini, Bologna’da Eylül ayında kurulan Patates festivalini, Umbria’da Ekim ve Kasım sezonundaki Zeytin festivalini ve Turin’de Kasım ayında gerçekleşen Çikolata festivalini kaçırmamalarını öneririz. 

İtalya kültürü ile ilgili daha ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz!