
Aralık ayı geldiğinde, dünyanın birçok ülkesinde Noel ağaçları, meydanlarda ve evlerin oturma odalarında ortaya çıkar. Noel ağacı denildiğinde parıldayan ışıkları, göz kamaştırıcı süsleri ve altına yerleştirilen Noel hediyeleri ile milyonlarca insan için büyük ve umut dolu anlamlar akla gelir. Peki, Noel ağacı geleneği ilk olarak ne zaman ortaya çıktı ve dünya çapında Noel ağacı gelenekleri neler merak ediyor musunuz? Keyifli okumalar.
1. Noel ağacı geleneği nereden geliyor?
Aslında sanıldığının aksine, Noel ağacı geleneği her ne kadar Hıristiyanlıkla bağdaşlaştırılsa da tarihi çok eskilere, Paganların yaprak dökmeyen ağaçlara bereket sembolü olarak tapmaya başlamasına kadar uzanır. Zira yaprak dökmeyen bitkiler ve ağaçların kış aylarında, insanlar için özel anlamları vardı ve evlerini cadılardan, kötü ruhlardan, hayaletlerden hatta hastalıklardan korumak için kapılarını ve pencerelerini dallarla donatırlardı.
Eski Mısır ve Roma geleneklerinde ise bu dalların ve yaprak dökmeyen ağaçların gücüne ve güzelliğine inanılması ise sıkça rastlanılan bir durumdu. Öyleki Romalılar, tarım tanrısı Satürn’ün onuruna yapılan Saturnalia kutlamaları için evlerin ön kapılarına yaprak dökmeyen yeşil dallardan çelenk yaparlardı. Mısırlılar ise yaşamın ölüme karşı zaferini sembolize eden yeşil palmiye dalları ile evlerini süslerlerdi.
Kuzey Avrupa’da eski Kelt rahipleri olan gizemli Druidler, sonsuz yaşamın sembolü olarak tapınaklarını yaprak dökmeyen dallarla süslerken, İskandinavya’da Vikingler, yaprak dökmeyen ağaçların güneş tanrısı Balder’in özel bitkisi olduğuna inanırlardı.
2. Noel ağacı geleneğini başlatan ülke hangisi?
Noel kutlamaları denilince ilk aklımıza gelen parıltılı süslemeleri ile göz kamaştıran Noel ağaçları oluyor. Peki, bu geleneği ilk başlatan ülkenin Almanya olduğunu söylesek! 16. yüzyılda Almanya’da dindar Hıristiyanlar, evlerine süslenmiş ağaçları getirdiğinden beri Noel kutlamaları ağaçsız olmuyor. İlk zamanlar ahşaptan yapılmış ağaçların kullanıldığı Noel ağaçlarının ışıklarla süslenmesi, protestan reformcu Martin Luther tarafından başlatılmıştır.
3. Polonya’da Noel ağaçları avize gibi asılırdı
Esasında bu geleceğin kökleri yine ortaçağa kadar uzanmaktadır. Bazı aileler, ağacı baş aşağı asarak köklerini cennete çevirdiklerini böylelikle ilahi güçleri çağırdıklarına inanırlardı. Bu gelenek, 1900’lerde Polonya’da tekrar başlarken, Polonyalılar dalları meyveler ve kurdelelerle süsledikten sonra ağacı tavandan sarkıtırlar.
Noel ve yeni yıl hakkında ilginç bilgiler bulacağınız yazılarımıza göz atmak ister misiniz?
Dünyanın En Sıradışı Noel Kutlamaları
Dünyanın En İyi Noel Pazarları
4. Noel ağacına elektrik lambalarının eklenmesini kim başlattı?
Noel kutlamaları sırasında, geleneksel mumlar yerine Noel ağacına elektrik lambaları koymayı ilk düşünen kişi, Thomas Edison’un meslektaşı Edward Johnson’dı. 1882 yılında Manhattan’da ampülle aydınlatılan ilk ağaç, dönen bir kutu üzerine yerleştirilmiş ve yanıp sönen kırmızı, beyaz, mavi ışıklarla süslenmiştir.
5. Ukraynalılar Noel ağaçlarını örümcek ağlarıyla süslüyor
Kulağa korkutucu ve uğursuz gelse de Ukrayna’da ortaya çıkan bu gelenek aslında bir halk masalına dayanıyor. Çocukları için Noel ağacı bulan fakir bir kadın, süsleyecek parası olmadığı için üzülerek ve ağlayarak o gece uyur. Örümcekler, onun göz yaşlarını duyarak, ağacı parıldayan ağlarla örer. Sabah uyanan kadın ağacın üzerinde altın ve gümüşten örümcek ağları bulur.
6. Noel ağaçlarının Amerika’ya gelmesi nasıl oldu?
Noel ağaçlarının Amerika’ya gelmesi, 1830’larda Pennsylvania’daki Alman yerleşimciler tarafından oldu. O tarihlerde Noel ağaçları pagan sembolleri olarak görülüyor ve çoğu Amerikalı tarafından kabul edilmiyordu. 1890’lara gelindiğindeyse Avrupa’nın da etkisiyle Amerika’da Noel ağacı popülerleşti, hatta Almanya’dan Noel ağacı süsleri siparişleri arttı.
Amerika’da ilk ulusal noel ağacı, 1923’te District of Columbia Devlet Okulları’nın talebi üzerine Washington DC’de dikildi. Dünyanın en güzel Noel ağacı listesine ekleyebileceğiniz, Rockefeller Center önünde ilk olarak 1931 yılında sergilenen ve günümüzde de aynı geleneğin 6 metrelik bir köknar ağacı ile devam ettiği Noel ağacı; Christmas nedir, Noel ne demek, Amerika’da Noel kutlamaları nasıl merak edenler için iyi bir başlangıç olabilir. Aynı zamanda Amerikalıların Noel zamanı yılda 30 milyondan fazla ağaç satın aldığını biliyor muydunuz?
7. Noel ağacını popülerleştiren kim?
1846 yılında popüler Kraliyet Ailesi, Kraliçe Victoria ve kocası Alman Prens Albert, London News gazetesi için bir Noel ağacının etrafında çocuklarıyla beraber resmedildiler. Kraliçenin sarayda yaptığı her şey hemen moda olurken önce İngiltere, sonra da Amerika ve Kanada’da Noel kutlamaları geleneksel Noel ağacı ile yapıldı.
8. İlk Noel ağacı süsleme geleneklerinden biri ateş yakmaktı
Letonya’nın başkenti Riga’da 1500’lü yıllarda ilk Noel ağacı süsleme törenlerinden biri gerçekleştirildi. Köknar ağacını kayıt çiçeklerle süsleyen ve etrafında dans edip şarkı söyleyen insanlar daha sonra meydandaki ağacı ateşe vermişlerdir.
9. Kiraz ağaçları, bir zamanlar Noel ağacı olarak kullanılılıyordu
Noel kutlamaları için köknar ağacını ilk kullananlar Romalılar olmuştu. Bugünse köknarın yanında beyaz çam ağaçları da oldukça popüler. Ancak bir zamanlar Avrupalılar, çiçeklerinin çekiciliği nedeniyle Noel için kiraz ve alıç ağaçları kullandılar.
10. Vatikan’a ilk Noel ağacını kim getirdi?
Katolik Kilisesi, 1982’ye kadar Noel ağacı geleneğini görmezden gelirken reformcu olarak bilinen Papa II. John Paul, Vatikan’a bir Noel ağacı getirdi. O tarihten beri, Aralık ayında Aziz Petrus Meydanını muazzam güzellikte bir Noel ağacı süslüyor.
11. İsveç’te Noel ağaçları, Noel arifesinden birkaç gün önce süslenir
İsveç’te çoğu insan, Noel ağaçlarını Aralık ayına girer girmez satın alsa da ağaçları evin içine almak ve süslemek için 24 Aralık’a kadar beklenir. Yaprak dökmeyen ağaçların kullanıldığı kutlamalar için samandan yapılmış yıldızlar, güneş ışınları, kar taneleri, ahşap hayvanlar en bilinen Noel ağacı süsleri arasındadır.
12. Japonya’da kağıt fenerlerle Noel ağacı süslenir
Japonya’da Noel gecesi kutlanmaz. Ancak çocuklar için eğlenceye dönüşen Noel ve yılbaşı gecesi için ağaç süslemesi gelenekselleşmiştir. Origami sanatının vatanı olan Japonya’da haliyle ağaç süsleri de kağıttan fenerler, rüzgar çanları, süs eşyalarından oluşuyor. Ayrıca ağaç dalları arasında minyatür mumlar yerleştirmek ve origami turna kuşu asmak oldukça yaygındır.
13. İrlanda’da Noel ağacının tepesine melek yerleştirilir
Yaygın olarak Noel kutlamaları İrlanda’da Aralık ayından itibaren başlar. Noel ağacı satın alınmaya ve süslenmeye de 25 Aralık Noel öncesi çoktan başlanır. İrlanda’da Noel ağaçları, gelin teli ve renkli ışıkların olduğu görsel bir şölene dönüşürken ağacın tepesine bir melek ya da yıldız yerleştirilir. Evlerin kapılarına ise kötü ruhları kovması için çelenkler ve ökse otu asılır.
14. Almanya’da ilginç bir Noel ağacı geleneği var
Noel ağacı geleneğini başlatan ve tüm dünyaya yayılmasını sağlayanların Almanlar olduğunu düşünürsek haliyle ilginç kutlamalarda onlardan çıkıyor. Almanya’da Noel ağacı Tannenbaum olarak bilinirken renkli ışıklar ve göz alıcı dekoratif Noel ağacı süsleriyle birlikte salatalık turşusu dikkat çeker. Weihnachtsgurke olarak anılan geleneğe göre Noel ağacına yerleştirilen salatalık turşusu süsünü bulan ilk kişi, Noel Baba’dan fazladan bir hediye alır ya da o yıl bir dileği gerçek olur. Bu inanış, günümüzde Amerika’da daha yaygındır, çünkü ilk yerleşen Almanlar tarafından ülkeye getirilmiştir.
15. Peki, Türkiye’de Noel ağacı geleneği var mı?
Bilindiği üzere ülkemizde Noel kutlamaları ya da Noel gecesi ile ilgili bir inanış yoktur. Bu nedenle de geleneksel olarak bugüne özgü bir şey yapılmaz. Ancak Noel ağacı, evrensel boyuta ulaştığından ve Amerikan sinema endüstrisi tarafından yaygınlaştırıldığından beri, biz de yeni yıl ya da 31 Aralık yılbaşı gecesini kutlamak için Noel ağacı süslüyoruz. Aralık ayından itibaren mağazaların vitrinleri, caddelerdeki ağaçlar, meydanlar ve çoğu evlerin pencereleri birbirinden renkli ışıklar ve dekoratif süslerle donatılırken meydanlarda devasa boyutlarda Noel ağaçlarını görüp fotoğraf çektirmek geleneksel boyutlara ulaştı diyebiliriz.
Sitemize üye olarak dünyanın en iyi okulları, yurt dışı eğitim haberleri, faydalı içerikler ve ücretsiz broşürlerden faydalanabilirsiniz. Nasıl mı? Hemen bu linkten kayıt olun.